De Breingroeiers
Door Eric-Wubbo Lameijer
Kan één les je leven veranderen? Onderzoekers in de VS proberen duizenden kinderen een betere toekomst te geven met een computer lesprogramma genaamd ‘Brainology’. Hierin leren kinderen wat er in de hersenen gebeurt als je nieuwe dingen leert. Op het eerste gezicht lijkt dat niet erg nuttig. Immers, de hersenen maken nieuwe verbindingen tussen neuronen bij leren, of je dat nou weet of niet. Maar toch zit er een goede reden achter en een verhaal dat dertig jaar geleden begon.
In het begin van de jaren ’70 onderzocht de jonge psychologe Carol Dweck hoe kinderen omgingen met falen. Ze had een reeks puzzels in oplopende moeilijkheidsgraad, en wilde weten hoeveel kinderen het opgaven en hoeveel kinderen door bleven worstelen. Maar er gebeurde iets dat ze niet had verwacht: sommige kinderen gingen lekker zitten voor de moeilijke puzzels, wreven zich enthousiast in hun handen en riepen dat ze al gehoopt hadden dat het leerzaam zou zijn! Wat was er mis met hen?
Onderzoek wees uit dat kinderen (en volwassenen) bepaalde theorieën hebben over hoe intelligentie werkt. Dweck noemt die theorieën ‘mindsets’. Één groep, de ‘rotsdenkers’ denkt dat intelligentie vaststaat, en dat falen betekent dat ze (te) dom zijn. De andere groep, de ‘groeidenkers’, denkt dat ze slimmer kunnen worden als ze hard werken en moeilijke problemen oplossen. De ‘rotskinderen’ gaven het puzzelen dus op al het moeilijk werd, terwijl de groeidenkers de enthousiastelingen waren.
Dit rots- versus groeidenken bleek ook effect te hebben op school-carrières. Dweck vond dat bij de rotsdenkers de wiskundecijfers op de middelbare school gemiddeld langzaam omlaag gingen, terwijl bij de groeidenkende kinderen de cijfers juist stegen! En dat gebeurde zelfs als de groepen op de lagere school dezelfde cijfers hadden gehaald (Blackwell, Trzesniewsky and Dweck 2007). Daarnaast bleken mindsets ook invloed te hebben op de keuzes die leerlingen maken: eerstejaars studenten van de (Engelstalige) universiteit van Hong Kong namen vaker een advies aan om een bijspijkercursus Engels te volgen als ze dachten dat intelligentie trainbaar was.
Maar als groeidenken zo nuttig is, kun je het geloof van leerlingen dan zo beïnvloeden dat ze ‘groeidenkers’ worden? Dweck wist van experimentele groepen kinderen ‘rotsdenkertjes’ of ‘groeidenkertjes’ te maken door ze voor opgeloste puzzels te prijzen met ‘Je bent erg slim!’ of juist met ‘Je hebt hard gewerkt!’. Daarnaast lijken interventies waarbij leerlingen een cursus krijgen over hoe leren werkt of waarin ze anderen moeten overtuigen dat intelligentie door training groeit (‘als een spier’) ervoor te zorgen dat de schoolprestaties omhoog gaan (Aronson, Fried and Good 2002).
Dit effect lijkt op zijn minst enige maanden te duren. Vandaar ook dat Dweck en haar medewerkers het Brainology-programma hebben ontwikkeld zodat elke school Breinologie-lessen kan geven. Breinologie-lessen hebben dus zeker potentie. Maar het is slechts één les in een heel leven. Er blijft altijd het gevaar dat goedbedoelende ouders of docenten de kinderen na de breinologie-les langzaam weer ‘verrotsen’ vanuit hun eigen vaste-intelligentie-overtuigingen.
Het is waarschijnlijk geen toeval dat de ouders van de door de psycholoog Benjamin Bloom onderzochte 120 toptalenten aan hun kinderen sterk de boodschap verkondigden dat je alles kunt bereiken wat je wil. Maar voordat ook de gemiddelde Nederlandse ouder en leerkracht daar vol van overtuigd zal zijn, zullen er nog heel wat breinologie-pakketten over de toonbank moeten gaan..
Verder lezen:
- Carol Dweck’s mindset-website
- Dweck, C. (2006). Mindset: the New Psychology of Success. Bearsville: Ballantine Books.
- Bloom, B. (1985). Developing Talent in Young People. Bearsville: Ballantine Books.
___
Deze blog maakt onderdeel uit van de blogreeks ‘Toekomst in het onderwijs’, waarin auteur Eric-Wubbo Lameijer de meest interessante en innovatie ontwikkelingen op het gebied van onderwijs deelt.